Ngày 29/7/2019, Hợp tác xã Hương Chanh, huyện Trạm Tấu, HTX Thanh Tùng, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái và HTX Hương Nghiệp, huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai đã khai trương cơ sở chiết xuất tinh dầu Java tại xã bản Mù, huyện Trạm Tấu.
Khai trương cơ sở chiết xuất tinh dầu Java
Nhận thấy việc trồng sả lấy tinh dầu phù hợp với thổ nhưỡng và có thể phát huy tiềm lực về đất đai, lao động trên địa bàn, cuối năm 2018, Hợp tác xã Hương Chanh (Trạm Tấu), HTX Thanh Tùng (Văn Yên) và HTX Hương Nghiệp, huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai đã liên kết sản xuất, khuyến khích bà con trồng sả lấy tinh dầu trên vùng đất trồng ngô, lúa nương cho năng suất thấp, cấp giống miễn cho bà con nông dân và thành viên HTX chuyển đổi giống cây trồng tại 2 xã Hát Lừu và Bản Công, huyện Trạm Tấu, mỗi ha khoảng 800-1.000kg giống, bà con nông dân có đất và bỏ công trồng, chăm sóc, thu hoạch; HTX sẽ thu mua toàn bộ lá nguyên liệu cho bà con.
Tới nay, mô hình liên kết trồng, sản xuất tinh dầu sả của Hợp tác xã đã thu được kết quả bước đầu. Với trên 20ha sả trồng tại 2 xã Hát Lừu và Bản Công (Trạm Tấu), sau 06 tháng trồng, sả phát triển rất tốt và cho thu hoạch lứa đầu được khoảng 600kg lá khô/01ha; tổng sản lượng thu lứa đầu đạt 6 tấn lá tươi tương đương với 2,5 tấn lá khô; HTX thu mua cho bà con với giá 1.500đ/kg tươi, 4.500đ/kg khô. Sả thu hoạch lứa đầu có sản lượng và tỷ lệ tinh dầu cao, tinh dầu đạt 16kg/1 tấn lá khô với giá bán tinh dầu đang khoảng 400-500 ngàn đồng/kg.
Bên cạnh diện tích sả trồng tại Trạm Tấu, HTX Hương Chanh còn liên kết với HTX Hướng Nghiệp trồng 28ha sả tại huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai, xây dựng xưởng chưng cất tinh dầu tại xã Tân An, huyện Văn Bàn và ký hợp đồng cung cấp, bao tiêu sản phẩm ổn định lâu dài với đối tác Trung Quốc trong vòng 10 năm.
Để chủ động về nguyên liệu đầu vào, Hợp tác xã Hương Chanh, HTX Thanh Tùng và HTX Hương Nghiệp liên kết tiếp tục mở rộng vùng trồng sả tại Văn Bàn (Lào Cai) và Văn Yên (Yên Bái), lập phương án xây dựng nhà xưởng, lắp đặt thêm dây chuyền chưng cất tinh dầu sả ngay tại địa bàn huyện Trạm Tấu để giảm thiểu chi phí vận chuyển lên Văn Bàn (Lào Cai), nâng cao hiệu quả sản xuất. Phương án đã được Liên minh HTX tỉnh trình Liên minh HTX Việt Nam phê duyệt hỗ trợ triển khai.
Để những đồng bào dân tộc thiểu số vùng núi có thể thay đổi nhận thức, tiếp cận với những giải pháp thâm canh mới giúp tăng năng suất, hiệu quả cây trồng, nâng cao thu nhập, cải thiện cuộc sống thì những mô hình liên kết sản xuất như mô hình liên kết trồng sả lấy tinh dầu của Hợp tác xã Hương Chanh (Trạm Tấu), HTX Thanh Tùng (Văn Yên) và HTX Hương Nghiệp, huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai rất cần được các cấp, các ngành quan tâm, nghiên cứu, tạo điều kiện nhân rộng.
