Theo Ts. Đào Xuân Cần – Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam (VCA), trong nhiều Nghị định đã thể hiện rất rõ những ưu đãi đối với HTX, như: về đất đai, đào tạo bồi dưỡng cán bộ, tín dụng, khoa học kỹ thuật… Các quy định tương đối đầy đủ, nhưng vấn đề quan trọng nhất là chưa đi được vào cuộc sống.
Chính sách miễn, giảm, giãn thuế cho các DN nhìn chung có tác dụng tốt. Tuy nhiên, riêng đối với HTX, thành công này cũng chỉ ở mức độ nhất định, vì số HTX có thuế TNDN không nhiều, lợi nhuận của HTX rất nhỏ. Cá biệt, có những Cục Thuế đã không vận dụng chính sách này đối với HTX, coi HTX không giống như DN. Chỉ đến khi Liên minh HTX các tỉnh, thành phố có kiến nghị thì Cục Thuế mới đi đến thống nhất HTX cũng thuộc đối tượng được hưởng chính sách. Điều này cho thấy nhận thức về chính sách pháp luật cũng không thống nhất trong cả nước.
Nghị quyết số 13/NQ-CP của Chính phủ về một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất – kinh doanh, hỗ trợ thị trường được đánh giá là rất hiệu quả. Cụ thể là số doanh nghiệp (DN) hoạt động trở lại đã tăng lên. Vậy đối với HTX, chính sách này có tác động như thế nào, thưa ông?
Chính sách miễn, giảm, giãn thuế cho các DN nhìn chung có tác dụng tốt. Tuy nhiên, riêng đối với HTX, thành công này cũng chỉ ở mức độ nhất định, vì số HTX có thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) không nhiều, lợi nhuận của HTX rất nhỏ. Cá biệt, có những Cục Thuế đã không vận dụng chính sách này đối với HTX, coi HTX không giống như DN. Chỉ đến khi Liên minh HTX các tỉnh, thành phố có kiến nghị thì Cục Thuế mới đi đến thống nhất HTX cũng thuộc đối tượng được hưởng chính sách. Điều này cho thấy nhận thức về chính sách pháp luật cũng không thống nhất trong cả nước.
Thưa ông, Nghị định 60/2012/NĐ-CP của Chính phủ về việc quy định chi tiết thi hành Nghị quyết 29/2012/QH13 về ban hành một số chính sách thuế nhằm tháo gỡ khó khăn cho tổ chức và cá nhân đã quy định rõ ràng là ưu đãi miễn, giảm thuế đối với DNsử dụng nhiều lao động, trong đó có HTX, vậy tại sao các Cục Thuế lại không thực hiện?
Tôi được biết vẫn có những Cục Thuế không thực hiện theo Nghị định của Chính phủ đối với HTX. Họ cho rằng HTX không thuộc đối tượng được miễn, giảm thuế như các DN khác. Đây là điều đáng buồn và không đúng. Nhưng cho đến thời điểm này thì không còn hiện tượng đó.
Hiện có rất nhiều DN phải tạm ngừng hoạt động hoặc tuyên bố phá sản do gặp phải khó khăn. Với HTX thì sao, thưa ông?
HTX phá sản không nhiều, vì quy mô HTX nhỏ, quan hệ tín dụng không lớn. Cho nên các HTX phá sản hoặc đổ vỡ không đáng kể, nhưng hoạt động thì gặp khó khăn hơn, hiệu quả sản xuất – kinh doanh có kém đi.
Thị trường của HTX chủ yếu là các hộ xã viên, xã viên đồng thời là khách hàng, quan hệ thị trường cung ứng ra bên ngoài cũng hạn chế hơn DN khác. Tuy nhiên, những HTX dịch vụ, tiểu thủ công nghiệp… có khối lượng hàng hóa đưa ra bên ngoài thị trường lớn thì cũng bị ảnh hưởng.
Tính đến hết tháng 7/2012, đã có khoảng 208.250 lượt DN được gia hạn số thuế giá trị gia tăng (VAT) phải nộp các tháng 4, 5, 6/2012, với tổng số tiền thuế gia hạn gần 10.000 tỷ đồng. Theo ông, vấn đề này tác động thế nào đến các HTX?
Điều này có tác động rất tốt đối với các HTX công nghiệp, dịch vụ, thủ công nghiệp có quy mô, khối lượng hàng hóa ra ngoài thị trường lớn. Ví dụ, với Liên hiệp HTX Thương mại Tp.HCM (Saigon Co.op), việc giãn, miễn giảm thuế TNDN có tác động rất tốt, giúp cho Liên hiệp có thêm điều kiện tham gia vào chương trình bình ổn giá trên thị trường Tp.HCM. Có thể năm nay, Saigon Coop chỉ tăng trưởng 20%, không đạt được tốc độ tăng trưởng như kế hoạch đã đề ra, nhưng trong điều kiện khó khăn như hiện nay thì đây cũng là điều rất đáng mừng.
Theo ông, cần có chính sách gì để hỗ trợ riêng đối với HTX?
HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp – là nơi những người “yếu thế”, như: vốn ít, kinh nghiệm quản trị kinh doanh hạn chế, hiểu biết pháp luật còn có giới hạn… tập hợp nhau lại và có người điều hành để từng hộ gia đình, từng cá nhân nâng cao mức thu nhập hơn nữa.
Quốc gia nào cũng có chính sách hỗ trợ đối với khu vực HTX, kể cả những nước phát triển. Việt Nam có rất nhiều chính sách hỗ trợ HTX, nhưng đến nay vẫn chưa “vào” với HTX. Như trong công tác đào tạo: đào tạo thì có nhưng phân tán (liên minh HTX đào tạo một số, ngành nông nghiệp đào tạo một số…); bên cạnh đó, nội dung đào tạo chưa thiết thực.
Chẳng hạn, đào tạo cho chủ nhiệm HTX phải là những công việc hàng ngày, vì phần lớn chủ nhiệm HTX sống ở khu vực nông thôn, nên quan tâm đến việc lập dự án, đề án ra sao, thủ tục vay vốn tín dụng thế nào, thủ tục xin đất, giao đất gồm những gì…
Theo nguồn http://www.vnbusiness.vn
