Quá trình xây dựng nông thôn mới (NTM), hợp tác xã (HTX) nông nghiệp có vai trò hết sức quan trọng trong việc cơ cấu lại sản xuất, liên kết sản xuất, bao tiêu nông sản, giải quyết việc làm cho người dân, từ đó, nhiều địa phương chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ sang mô hình sản xuất hợp tác, liên kết theo chuỗi giá trị đem lại thu nhập cao hơn cho người dân khi tham gia HTX.
Xã viên Hợp tác xã Án Lại, xã Nguyễn Huệ (Hòa An) sản xuất miến dong.
Dẫn chúng tôi tham quan gian hàng giới thiệu sản phẩm tại cơ sở sản xuất miến dong Án Lại của HTX Án Lại, xã Nguyễn Huệ (Hòa An), ông Hoàng Văn Tư, Giám đốc HTX Án Lại chia sẻ: Năm 2013, tôi thành lập HTX với 7 thành viên, chủ yếu trồng, chế biến bột dong, riềng và duy trì nghề làm miến truyền thống của địa phương. Khi mới thành lập, chúng tôi gặp rất nhiều khó khăn trong việc xây dựng cơ sở vật chất, tìm thị trường tiệu thụ, nhưng giờ đã ổn định sản xuất, thị trường cho sản phẩm đã phát triển bền vững.
HTX Án Lại chọn hướng phát triển là sơ chế nguyên liệu dong riềng và miến dong thành phẩm, các sản phẩm nông sản được sản xuất, chế biến, đóng gói theo tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm, đáp ứng yêu cầu khắt khe của các nhà phân phối mà HTX liên kết. Tại xưởng sản xuất, HTX đầu tư hệ thống máy rửa, máy sấy tuần hoàn, máy nghiền vắt lọc củ tinh bột dong riềng, máy nghiền tinh bột khô tự động. Cùng với khu vực sản xuất rộng 500 m2 mới xây dựng, HTX liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm cho vùng nguyên liệu trồng 60 ha dong riềng của gần 100 hộ dân, tạo việc làm trực tiếp, thường xuyên cho trên 10 công nhân và 20 lao động thời vụ với thu nhập bình quân 5 triệu đồng/người/tháng.
Đến hết năm 2021, toàn tỉnh có 386 HTX đang hoạt động với 3.420 thành viên tham gia, tổng số vốn điều lệ 825 tỷ đồng. Trong đó, 127 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm nghiệp và dịch vụ nông nghiệp; 45 HTX thương mại, dịch vụ; 110 HTX sản xuất vật liệu xây dựng và xây dựng; doanh thu của các HTX đạt 1.095 tỷ đồng, tạo việc làm thường xuyên cho 2.800 lao động.
Xác định, kinh tế tập thể, HTX luôn gắn liền với nông nghiệp, nông dân, nông thôn, là cơ sở và lực lượng cốt lõi để phát triển kinh tế – xã hội bền vững, để nâng cao vai trò của HTX trong xây dựng NTM, các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến Luật HTX, các chương trình phát triển nông nghiệp, xây dựng NTM cho cán bộ, thành viên HTX; qua đó thấy rõ được vai trò, nhiệm vụ trong thực hiện chương trình xây dựng NTM ở địa phương. Tỉnh có các chính sách đào tạo cán bộ và nguồn nhân lực, đất đai, tín dụng, hỗ trợ khoa học công nghệ, hỗ trợ tiếp thị và mở rộng thị trường, phát triển hạ tầng cơ sở, sản xuất và chế biến sản phẩm, hỗ trợ thành lập mới HTX…
Liên minh HTX tỉnh đã hỗ trợ gần 300 HTX tiếp cận thị trường, định hướng sản phẩm chủ lực, hỗ trợ vay vốn đầu tư mở rộng sản xuất, xây dựng thương hiệu, nhãn mác sản phẩm. Tổ chức 21 lớp tập huấn, đào tạo, bồi dưỡng nhân lực, thu hút 928 lượt người tham gia, tuyên truyền chính sách, pháp luật của Nhà nước về kinh tế tập thể, HTX cho 130 lượt người; tư vấn, hỗ trợ 16 HTX vay vốn Quỹ quốc gia giải quyết việc làm. Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX hỗ trợ 3,8 tỷ đồng cho các HTX trên địa bàn tỉnh đầu tư sản xuất, kinh doanh…; mở các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý, trang bị kiến thức quản trị kinh doanh cho đội ngũ cán bộ HTX nhằm đổi mới tư duy phát triển kinh tế, tiếp cận thị trường, kết nối với các doanh nghiệp, xây dựng chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. Nhờ đó, kinh tế HTX có bước phát triển mới về số lượng, chất lượng; hoạt động được nâng cao với nhiều loại hình dịch vụ, tạo điều kiện cho các thành viên, hộ nông dân chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh ở khu vực nông thôn phát triển.
Các HTX nông nghiệp phát huy vai trò tập hợp, vận động, thay đổi cách nghĩ, cách làm cho nông dân, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, nâng cao hiệu quả sản xuất, thực hiện tốt việc liên doanh, liên kết, bảo đảm đầu ra ổn định cho nông sản. Chủ động thích ứng với hoàn cảnh mới, duy trì ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh, đa dạng hóa sản xuất kinh doanh ở nhiều ngành nghề như: chăn nuôi, cung ứng giống, thức ăn chăn nuôi, trồng và bảo vệ rừng, thu hoạch và thu mua sản phẩm nông nghiệp, vệ sinh môi trường, chế biến nông sản. Một số HTX đã tái cơ cấu chuyển đổi mô hình sản xuất theo hướng chuỗi giá trị, sản xuất hàng hóa có giá trị cao như: trồng nấm hương, nuôi bò 3B, trồng nho đen công nghệ cao… Đặc biệt, các HTX giữ vai trò chủ đạo trong mối liên kết giữa hộ nông dân, HTX, doanh nghiệp, hình thành chuỗi sản xuất và tiêu thụ một số sản phẩm nông nghiệp hữu cơ của tỉnh, góp phần quan trọng vào việc nâng cao giá trị sản xuất, tăng thu nhập bình quân đầu người; đồng thời tạo ra những thay đổi căn bản diện mạo ở khu vực nông thôn.
Tuy nhiên, chất lượng hoạt động của một số HTX còn yếu, chưa phát huy vai trò chủ đạo trong phát triển kinh tế tập thể. Các HTX gặp nhiều khó khăn chủ yếu do địa bàn chia cắt, diện tích đất sản xuất còn hạn chế, người dân gặp khó khăn trong việc tiếp cận tiến bộ khoa học kỹ thuật trong chăn nuôi, trồng trọt. Đầu ra cho các loại hàng nông sản chưa ổn định. Người dân thiếu vốn, chuyển đổi cây trồng theo hướng hàng hóa tập trung còn ít…
Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Đàm Văn Độ cho biết: Hiện nay, Liên minh HTX tỉnh tiếp tục đẩy mạnh xây dựng, nhân rộng các mô hình kinh tế HTX gắn với chuỗi giá trị, tạo động lực cho quá trình xây dựng NTM gắn với thực hiện tốt Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nông dân. Tích cực triển khai Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm”, phát triển sản phẩm OCOP, chú trọng đầu tư xây dựng vùng sản xuất, phát triển nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp xanh. Qua đó, tạo sức mạnh tổng hợp của các HTX tiếp tục đóng góp xây dựng, nâng cấp kết cấu hạ tầng nông thôn, phấn đấu xây dựng hình thức tổ chức sản xuất đáp ứng yêu cầu của tiêu chí số 13 trong xây dựng NTM.
Theo VCA.Org
