Mới đây, trong khuôn khổ chuyến khảo sát phong trào Hợp Tác Xã (HTX) tại Canada, đoàn công tác của Việt Nam đã có dịp được hiểu rõ thêm về bức tranh tổng thể của phong trào HTX ở bang Quebec.
Quebec là bang lớn thứ hai của Canada, có truyền thống phát triển HTX lâu dài và áp dụng rất chặt chẽ các nguyên tắc HTX. Trong chiến lược phát triển kinh tế của Quebec giai đoạn 2015 – 2020, đã giao cho khu vực HTX bảo đảm 20.000 việc làm, Căn cứ trên cơ sở đó, Nhà nước sẽ cấp kinh phí hoạt động cho các tổ chức đại diện của HTX.
Bảo đảm 20.000 việc làm
Trả lời ông Trần Thanh Nam – Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Việt Nam, về Luật HTX Canada có quy định về tỷ lệ dịch vụ mà HTX, Liên hiệp HTX được phép cung cấp ngoài thành viên hay không, đại diện Vụ HTX thuộc Bộ Phát triển kinh tế, Đổi mới và Xuất nhập khẩu bang Quebec cho biết về nguyên tắc thì Luật không cấm HTX cung ứng dịch vụ cho thị trường không phải thành viên.
Tuy nhiên, ở Quebec, phần lớn HTX có số lượng xã viên đã rất lớn, gần như thu hút toàn bộ, ví dụ nông dân và đối tượng khác, tham gia HTX, đồng thời các HTX liên kết vào các liên đoàn HTX – tức HTX của các HTX, nên có quy mô thị trường rất lớn.
HTX, Liên đoàn HTX ở Quebec được phép cung ứng dịch vụ cho đối tượng không phải thành viên, nhưng phải thành lập công ty trực thuộc và lượng dịch vụ cung ứng cho thị trường không phải thành viên không được quá 50% để giữ bản chất HTX.
“Khi quy định về tỷ lệ dịch vụ phục vụ thành viên và cung cấp ra bên ngoài, cuối năm lãi cho thành viên chia theo tỷ lệ sử dụng dịch vụ của thành viên và phần lãi được lấy từ giá trị thặng dư của 50% dịch vụ phục vụ thành viên, còn phần lãi phục vụ bên ngoài để phục vụ các hoạt động của HTX như tái đầu tư, quản lý…”, đại diện Vụ HTX bang Quebec cho biết thêm.
Trước những quan tâm của Phó Chủ tịch thường trực Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Đắc Thắng về công tác quản lý nhà nước, cũng như Luật HTX có phân loại các loại hình HTX như thế nào, Vụ HTX bang Quebec cho biết Canada có loại hình HTX của người tiêu dùng, tức HTX cung ứng các sản phẩm dịch vụ cho xã viên, ví dụ HTX bán hàng tiêu dùng, HTX trong trường học.
Đoàn công tác Việt Nam tại Vụ HTX thuộc Bang Quebec
Ngoài ra, Canada còn có loại hình HTX của người sản xuất, tức HTX thu mua sản phẩm của xã viên, tiến hành chế biến, tiêu thụ ra thị trường, phát triển chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp. Xã viên là người sản xuất, sử dụng dịch vụ của HTX để phục vụ cho hoạt động SX-KD của mình; loại hình HTX của người lao động, tức HTX mà xã viên đồng thời là người lao động trong HTX.
Hơn nữa, có 2 loại hình mới phát triển gần đây là HTX của người lao động là cổ đông, tức HTX của những người làm thuê trong công ty, lập HTX để mua cổ phần của chính công ty đó (hiện có khoảng 60 HTX loại này) và HTX đoàn kết, tức HTX cung ứng đa dịch vụ phục vụ xã viên (ví dụ trông giữ trẻ của các bà mẹ là xã viên HTX, HTX chăm sóc sức khỏe, HTX chăm sóc người cao tuổi).
Nhiều hỗ trợcủa nhà nước
Một thành viên trong đoàn Việt Nam, thuộc Bộ KH&ĐT đã hỏi về vấn đề công tác quản lý nhà nước về HTX và chính sách hỗ trợ HTX của Canada.
Theo Vụ HTX bang Quebec, chính quyền có trách nhiệm quản lý hành chính đối với Luật HTX, rà soát, sửa đổi Luật trình Chính phủ, kiến nghị Quốc hội Bang sửa đổi bổ sung pháp luật về HTX nhằm mục đích tạo điều kiện thuận lợi cho HTX phát triển lành mạnh. Bang Quebec có Quỹ đầu tư trực thuộc Vụ HTX, tiến hành cho vay trực tiếp và bảo lãnh theo dự án đầu tư đối với HTX và các tổ chức bảo hiểm tương hỗ.
Riêng đối với đào tạo về HTX, Chính phủ thực hiện thống nhất thông qua chính sách đào tạo chung của Bang, được thực hiện tại các trường đại học. Trường đại học Sherbrook tại Bang có Viện nghiên cứu HTX và công ty bảo hiểm tương hỗ. Cơ sở vật chất và kinh phí đào tạo thạc sĩ (mỗi năm 1 lớp khoảng 25 học viên) về HTX tại Viện do Chính phủ tài trợ. Ngoài ra, Viện huy động nguồn tài trợ của HTX để thực hiện công tác nghiên cứu, tổ chức đào tạo thạc sĩ tại chức và huấn luyện ngắn hạn theo nhu cầu của các HTX theo phương thức thu phí. Cơ chế này thể hiện rõ sự gắn kết chặt chẽ giữa hỗ trợ nhà nước với đóng góp của HTX. Đồng thời, Chính phủ Bang còn giảm thuế đối với HTX.
Bang Quebec có đạo luật riêng về hỗ trợ HTX và các tổ chức phi lợi nhuận, bao gồm các trợ giúp tài chính, như: bảo lãnh chi trả một phần hoặc toàn bộ các cam kết tài chính; bảo lãnh toàn bộ hoặc mua lại một phần cổ phần ưu đãi; cho vay có hoặc không có lãi suất; miễn một phần chi trả khoản vay… Các ưu đãi, hỗ trợ này được Chính phủ thực hiện trực tiếp đối với HTX.
Vụ HTX bang Quebec là đầu mối liên kết với các cơ quan, tổ chức có liên quan về HTX, bảo đảm thông tin hai chiều trôi chảy, hiểu và hành động thống nhất, phát triển quan hệ đối tác (partnership), phát triển quan hệ quốc tế về HTX.
Vụ HTX thuộc Bang còn tham gia vào nhiều tổ chức, như Ủy ban phát triển bền vững HTX, Ủy ban phát triển DN Quebec (là những tổ chức tư vấn chính phủ Quebec về chính sách, phương hướng phát triển doanh nghiệp, HTX).
Nguyễn Thế
Nguồn http://thoibaokinhdoanh.vn/
