|
|
|
Nhu cầu vốn cho phát triển sản xuất, kinh doanh của khu vực kinh tế hợp tác, hợp tác xã (HTX) là rất lớn. Trong bối cảnh khó tiếp cận vốn từ hệ thống ngân hàng, các HTX đặt nhiều hy vọng từ nguồn của Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX. Tuy nhiên, hy vọng này cũng chỉ được đáp ứng phần nào khi bản thân các quỹ đang đứng trước yêu cầu tự đổi mới, cũng như cần thêm những trợ lực khác đến từ cơ chế, chính sách. |
|
Hợp tác xã khó tiếp cận vốn Một khảo sát từ Liên minh HTX Việt Nam cho thấy, tình hình tự thu xếp vốn của các HTX thấp, phổ biến ở mức dưới 20%, đồng thời khả năng tiếp cận các nguồn vốn tín dụng gặp rất nhiều khó khăn. Phần lớn HTX không có tài sản thế chấp, cầm cố để vay vốn. Nếu có thì giấy tờ chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản trên đất chưa bảo đảm tính pháp lý, cho nên không đủ điều kiện tiếp cận vốn từ các tổ chức tín dụng cũng như Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX. Bên cạnh đó, nhiều HTX chưa có khả năng xây dựng phương án kinh doanh, dự án đầu tư khả thi và hiệu quả, phần lớn vẫn dựa vào tư vấn, hỗ trợ của hệ thống Liên minh HTX hoặc thuê dịch vụ. HTX mì gạo Hùng Lô (khu 9, xã Hùng Lô, TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ) được thành lập tháng 6-2016, hiện có chín thành viên với mức vốn điều lệ hai tỷ đồng. Sau một thời gian hoạt động, sản phẩm của HTX được người tiêu dùng đánh giá cao; trung bình mỗi tháng đơn vị sản xuất và tiêu thụ được từ 25 đến 30 tấn mì gạo. Năm 2017, doanh thu đạt hơn năm tỷ đồng, lợi nhuận đạt hơn 600 triệu đồng, tạo việc làm cho tám lao động của địa phương với thu nhập bình quân đạt gần bốn triệu đồng/tháng. Giám đốc HTX mì gạo Hùng Lô Cao Đăng Duy cho biết: Chúng tôi mong muốn được vay vốn để đầu tư cho các thành viên trong HTX mua thêm thiết bị, máy móc nhằm sản xuất ra các sản phẩm đồng đều hơn. Nhưng sau một thời gian dài tìm hiểu thủ tục tại một số ngân hàng cũng như Quỹ hỗ trợ phát triển HTX của Trung ương, HTX vẫn chưa thể tiếp cận nguồn vốn do không có tài sản thế chấp. HTX cũng đang đề nghị Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh Phú Thọ được vay một phần bằng tín chấp vốn lưu động để quay vòng sản xuất, kinh doanh. Chủ tịch Liên minh HTX kiêm Giám đốc Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh Phú Thọ Nguyễn Thành Nam nhìn nhận, hiện nay, một trong những nguyên nhân khiến HTX không tiếp cận được nguồn vốn từ các tổ chức tín dụng là không có tài sản thế chấp trong khi đơn vị làm ăn khá hiệu quả. “Thực tế tại Phú Thọ, nhiều HTX dù hoạt động hiệu quả nhưng cũng không thể vay được vốn ngân hàng, cho nên họ đã phải tìm đến Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh và đề nghị được vay tín chấp. Do vậy, chúng tôi cũng đã phải vận dụng linh hoạt, có chỗ cho vay có tài sản bảo đảm, nhưng cũng có chỗ cho vay tín chấp. Đối với cho vay tín chấp, chúng tôi đòi hỏi nghiêm ngặt về niềm tin cũng như chặt chẽ trong thẩm định, kiểm tra và giám sát suốt quá trình sử dụng vốn”, ông Nguyễn Thành Nam phân tích. Hoàn thiện khung khổ pháp lý Đến cuối năm 2017, cả nước đã có 44 Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX được thành lập, gồm một Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX Trung ương trực thuộc Liên minh HTX Việt Nam và 43 quỹ trực thuộc Liên minh HTX tỉnh, thành phố đang hoạt động. Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX đã phần nào trở thành chỗ dựa để các HTX tìm đến. Mặc dù vậy, thực tiễn hoạt động và sự thiếu đồng bộ về cơ sở pháp lý đang đặt ra yêu cầu phải nhanh chóng đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động, bảo đảm thống nhất, liên kết chặt chẽ từ trung ương đến địa phương. Nhằm hoàn thiện khung cơ sở pháp lý về HTX, Bộ Tài chính đang xây dựng và lấy ý kiến đóng góp từ các bộ, ngành, đơn vị liên quan về Dự thảo Nghị định thành lập, tổ chức và hoạt động Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX. Giám đốc Quỹ Hỗ trợ HTX tỉnh Phú Thọ Nguyễn Thành Nam cho rằng, tại Điều 2 khoản 1 dự thảo quy định về “khách hàng” có nêu: “Khách hàng là các HTX, Liên hiệp HTX được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật”. Như vậy, quy định này đã “bỏ quên” một đối tượng không kém phần quan trọng, đó là các tổ hợp tác và thành viên HTX, những “chất xúc tác” để các HTX hoạt động hiệu quả. Do đó, cần bổ sung đối tượng được hỗ trợ là thành viên các HTX và thành viên các tổ hợp tác. Một nội dung cũng nhận được nhiều sự quan tâm là quy định mức vốn điều lệ của quỹ HTX địa phương. Theo đó, vốn điều lệ thực hiện tối thiểu phải có tại thời điểm thành lập là 100 tỷ đồng do ngân sách tỉnh cấp. Đồng thời, trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày ban hành quyết định thành lập quỹ, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm bố trí ngân sách địa phương cấp đủ vốn điều lệ. Theo Chủ tịch Liên minh HTX kiêm Giám đốc Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh Yên Bái Đỗ Nhân Đạo, đây gần như là điều kiện bất khả thi. Bởi thực tế hiện nay, với những tỉnh, thành phố đã thành lập quỹ, mặc dù Liên minh HTX, UBND các tỉnh, thành phố đã cố gắng, nhưng hầu hết các quỹ đều có quy mô vốn dưới 100 tỷ đồng, thậm chí thấp hơn nhiều. Đơn cử như quỹ của Yên Bái được thành lập từ năm 2011, vốn điều lệ là ba tỷ đồng, nhưng thực tế, vốn ban đầu được cấp mới là 700 triệu đồng, sau mỗi năm cấp thêm 500 – 700 triệu đồng. Đến năm 2017 mới chính thức được cấp đủ ba tỷ đồng vốn điều lệ. Do vậy, con số 100 tỷ đồng rất khó đạt được, nhất là trong bối cảnh ngân sách nhiều địa phương còn hạn hẹp. Nhiều ý kiến cũng kiến nghị việc bổ sung vốn điều lệ nên căn cứ vào tình hình ngân sách địa phương để từng địa phương cân đối cho phù hợp… Theo lãnh đạo Liên minh HTX Việt Nam, Nghị định nhằm tạo khung khổ pháp lý thống nhất cho việc thành lập, tổ chức và hoạt động của các Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX là cần thiết. Theo đó, cần tạo điều kiện thuận lợi cho HTX tiếp cận vốn tín dụng phát triển sản xuất, kinh doanh, nhất là nhu cầu vốn ngắn hạn và trung hạn nhằm giúp các HTX, Liên hiệp HTX sản xuất, kinh doanh có hiệu quả đều tiếp cận được vốn tín dụng ưu đãi từ các Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX. Tính đến cuối năm 2017, vốn điều lệ thực có (được ngân sách nhà nước cấp và tự tích lũy) của Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX Trung ương là 136 tỷ đồng, doanh số cho vay là hơn 235 tỷ đồng, dư nợ 96 tỷ đồng. Còn 43 Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX địa phương có tổng số vốn điều lệ (ngân sách nhà nước cấp và các nguồn vốn khác) hơn 1.500 tỷ đồng; tổng doanh số cho vay là hơn 10.400 tỷ đồng, dư nợ 1.314 tỷ đồng. (Nguồn: Liên minh HTX Việt Nam) |
Nguồn http://www.nhandan.com.vn
