Tại hội nghị giao ban Liên minh HTX 7 tỉnh Tây Bắc vừa qua, ông Đỗ Nhân Đạo, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Yên Bái, cho rằng mỗi dịp giao ban Liên minh HTX cụm là cơ hội quý để chia sẻ kinh nghiệm củng cố phát triển HTX, đồng thời đề xuất đi sâu vào thảo luận chủ đề “Vai trò của Liên minh HTX tỉnh trong việc chung sức xây dựng nông thôn mới (NTM)”.
Trên vùng cao Tây Bắc vẫn phổ biến những điều kiện đặc thù, ví như kinh tế nghèo, người dân hạn chế trình độ, địa hình núi rừng chia cắt, lưu thông hàng hóa chậm… Thế nên, khoảng 3 năm qua, Liên minh HTX 7 tỉnh trong vùng (Yên Bái, Phú Thọ, Hòa Bình, Sơn La, Điện Biên, Lai Châu và Lào Cai) đã phải cố gắng vận dụng nhiều cách làm vượt khó, nhằm đẩy mạnh các hoạt động tư vấn hỗ trợ HTX, nhất là quá trình củng cố và phát triển HTX trong chương trình xây dựng NTM.
Thống kê hiện nay ở Yên Bái có 17/29 xã hoàn thành tiêu chí 13 NTM, ở Phú Thọ có 57/57 xã, Lai Châu có 10/16 xã, Lào Cai có 27/36 xã, Điện Biên có 15/65 xã, Sơn La có 9/11 xã… Song, nhiều ý kiến thảo luận lo ngại, thực chất còn nhiều xã đạt tiêu chí 13 trên đây không hẳn đã có “HTX, hoặc tổ hợp tác hoạt động đạt hiệu quả”. Có thể một số chính quyền cấp xã vì chạy theo phong trào, báo cáo lấy thành tích. Bởi vậy, để có thể duy trì thành quả xã NTM phát triển bền vững, vấn đề nhất thiết đặt ra phải tiếp tục củng cố và phát triển mới HTX đúng hướng, đúng với Luật HTX 2012.
Hơn nữa, dù đã có những việc làm cụ thể, nhưng vai trò Liên minh HTX các tỉnh trong xây dựng NTM là chưa nhiều và chưa rõ nét. Hầu như các tỉnh mới chỉ dừng lại ở việc tuyên truyền các chủ trương chính sách về NTM, mà chưa có những động thái cụ thể quan tâm đến mô hình HTX trong xây dựng NTM. Chính quyền một số địa phương chỉ tập trung vào những tiêu chí giành được nhiều nguồn hỗ trợ từ chương trình xây dựng NTM, như điện, đường, quy hoạch…
Hội nghị giao ban Liên minh HTX 7 tỉnh Tây Bắc
Theo phân tích của ông Nguyễn Đắc Thắng, Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam, đến nay, Kết luận 56-KL/TW ngày 21/2/2013 của Bộ Chính trị đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa IX) về kinh tế tập thể, đã tiếp tục khẳng định con đường tất yếu phát triển HTX. Theo đó, Liên minh HTX tỉnh có vai trò quan trọng trong việc tham mưu, tư vấn Ban Chỉ đạo xây dựng NTM địa phương, nhằm tuyên truyền nâng cao nhận thức xã hội về HTX, hướng dẫn củng cố và phát triển mới HTX… Cần lưu ý nhất công tác tư vấn và củng cố HTX hiện có theo hướng thực hiện hiệu quả các dịch vụ mà thành viên có nhu cầu, ví như dịch vụ tiêu thụ sản phẩm vừa giúp HTX có điều kiện phát triển bền vững, vừa gắn kết HTX với thành viên và địa phương.
Ông Hoàng Xuân Nguyên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái, đánh giá Yên Bái cũng như các tỉnh đều xác định Chương trình xây dựng NTM là cơ hội để nhân dân cải thiện đời sống vật chất và tinh thần. Đặc biệt là tiêu chí 13 xây dựng NTM, không những rất quan trọng với HTX, mà còn liên quan đến vai trò HTX chi phối nhiều tiêu chí NTM khác, cụ thể như tạo việc làm và nguồn thu ổn định cho người dân. Từ đó, việc đẩy mạnh hoạt động tư vấn, hỗ trợ HTX trong xây dựng NTM đã thể hiện rõ sự đồng lòng của tổ chức Liên minh HTX cùng cả hệ thống chính trị quyết tâm thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia này.
Ông Hoàng Xuân Nguyên đề nghị Liên minh HTX tỉnh Yên Bái cần tập trung nguồn lực hỗ trợ phát triển HTX tại các “xã điểm” NTM, làm nổi bật vai trò của HTX trong sản xuất hàng hóa, phát triển kinh tế hộ, thông qua phát triển HTX để có các biện pháp tăng thu nhập, nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho người dân. Đó chính là mục tiêu và đặc trưng của nông thôn mới thời kỳ công nghiệp hóa.
Trao đổi kinh nghiệm củng cố HTX trong xây dựng NTM, Liên minh HTX 7 tỉnh Tây Bắc xác định phải nâng cao thế chủ động và năng lực hoạt động của tổ chức Liên minh HTX, tạo sự đồng thuận với các cấp ngành trong từng địa bàn tỉnh về chỉ đạo phát triển HTX, tháo gỡ kịp thời làm hồi sinh HTX hiện có, tư vấn tìm hướng đi mới cho các HTX mới thành lập, làm tốt công tác tuyên truyền về xây dựng NTM đến tận HTX, nhằm phát triển HTX tương xứng với tiềm năng và thế mạnh của địa phương trong quá trình chung sức xây dựng NTM.
