Trong bối cảnh tái cơ cấu lại nền kinh tế với việc Trung ương có các nghị quyết về đổi mới doanh nghiệp nhà nước, phát triển kinh tế tư nhân, đổi mới hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập, cơ cấu lại hệ thống ngân hàng… thì đổi mới và phát triển HTX cũng phải được đặc biệt coi trọng vì gắn liền với cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới.
Sáng 7/9, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban chỉ đạo (BCĐ) đổi mới và phát triển kinh tế tập thể (KTTT), HTX đã chủ trì phiên họp rà soát các công việc để chuẩn bị cho Hội nghị trực tuyến toàn quốc Sơ kết 5 năm thực hiện Luật HTX 2012, dự kiến tổ chức vào tháng 10/2017. Đây là 1 trong 4 hội nghị quan trọng của Chính phủ trong năm nay, do Thủ tướng Chính phủ trực tiếp chủ trì và chỉ đạo.
Cần sự đánh giá chính xác, khách quan
Tính đến nay, cả nước có 19.570 HTX, thu hút trên 6,3 triệu thành viên tham gia. Trong đó, số lượng HTX nông nghiệp chiếm chủ yếu với 10.762 HTX; có 4.328 HTX hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp – TTCN, thương mại, dịch vụ…
Hoạt động của HTX nói chung ngày càng ổn định và có xu hướng phát triển. Cụ thể, doanh thu bình quân của HTX đạt trên 3 tỷ đồng/đơn vị. Thu nhập bình quân của một lao động thường xuyên trong HTX đạt 31,3 triệu đồng/người/năm, tăng 8,5 triệu đồng so với năm 2013.
Tại cuộc họp, lãnh đạo của các bộ, ngành cho biết, nhiều HTX trong lĩnh vực GTVT, xây dựng, nông nghiệp còn sở hữu cả DN, cung cấp các dịch vụ đầu vào cho các xã viên và tạo thuận tiện cho HTX khi giao dịch với các tổ chức tín dụng để vay vốn. Thậm chí, theo Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ, có HTX vận tải sở hữu tới 10 DN, hoạt động rất hiệu quả. Các bộ cũng đề nghị Bộ KH&ĐT bổ sung, thể hiện chi tiết vào báo cáo phục vụ cho Hội nghị sơ kết 5 năm.
Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Võ Kim Cự – Phó Trưởng BCĐ, đề nghị có đánh giá thật chính xác, khách quan tình hình thực tế sau khi triển khai Luật HTX. Tuy số liệu còn khác nhau nhưng có sự chuyển biến, có những tia sáng, mô hình mới. Cùng với đó là sự phát triển của HTX chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế của các địa phương cũng như của từng ngành, kết quả là tăng chất cũng ít và lượng chưa cao.
“Tôi rất băn khoăn, thực tế nhiều xã, thậm chí không ít huyện không có HTX nào, kể cả huyện đồng bằng, chứng tỏ lãnh đạo cấp ủy chính quyền địa phương rất ít quan tâm. Chỉ mình Chính phủ, Bộ KH&ĐT, Liên minh HTX xoay không nổi”, Chủ tịch Võ Kim Cự lo ngại.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp
Hành lang pháp lý bình đẳng cho HTX
Đi vào góp ý cụ thể, Chủ tịch Võ Kim Cự kiến nghị Chính phủ nghiên cứu một cách căn cơ hơn nữa và đề nghị Quốc hội điều chỉnh, bổ sung một số điều của Luật HTX theo hướng tạo hành lang pháp lý bình đẳng giữa các thành phần kinh tế với HTX.
Chủ tịch Võ Kim Cự đề nghị cần gỡ 4 nút thắt cho HTX, gồm: Đất đai, vốn, ứng dụng KH&CN và đầu ra cho sản phẩm. Tạo cơ chế chính sách riêng cho HTX như đất đai, vốn (hỗ trợ lãi sau đầu tư, Quỹ phát triển HTX…), hỗ trợ các dự án chuyển giao kỹ thuật vào sản xuất, giải quyết vấn đề thị trường, đối với HTX siêu nhỏ không phát triển được thì phải tổ chức liên hiệp, gắn kết với DN…
Đối với nguồn vốn, Chủ tịch Võ Kim Cự nêu quan điểm rất cần nguồn vốn hỗ trợ cho vay sau đầu tư, từ các quỹ hỗ trợ của địa phương. Tuy nhiên, thống kê cho thấy hiện còn 13 tỉnh chưa có quỹ này.
Theo Chủ tịch Võ Kim Cự, vấn đề bức thiết nhất hiện nay là cần dồn toàn bộ nguồn lực giải quyết vấn đề thị trường. “Hiện nay, HTX mới lo sản xuất, còn thị trường cho đầu ra của sản phẩm rất khó. Cái này rất khẩn thiết, đề nghị Bộ Công Thương tìm cách tháo gỡ”, Chủ tịch Võ Kim Cự đề xuất.
Trước các ý kiến đóng góp tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đề nghị Bộ KH&ĐT cần đánh giá kỹ hơn trong báo cáo về nhận thức của các cấp ủy, chính quyền về vai trò của KTTT. Vì qua thực tiễn, Phó Thủ tướng nhận thấy chính quyền các cấp nhiều nơi vẫn còn nắm “lơ mơ” về HTX kiểu mới và còn băn khoăn khi chưa biết truyền thông thế nào về HTX kiểu mới.
Theo Phó Thủ tướng, HTX kiểu mới không đơn giản là sự thay đổi “từ chức danh Chủ nhiệm HTX thành Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc HTX, mà là sự thay đổi từ bản chất, khẳng định kinh tế hộ gia đình không bị “thui chột, mất động lực” khi tham gia vào HTX mà HTX kiểu mới còn làm gia tăng giá trị kinh tế của hộ gia đình”.
Phó Thủ tướng cũng đề nghị các bộ, ngành, địa phương cập nhật lại hệ thống văn bản pháp luật hướng dẫn Luật HTX 2012 để sửa đổi, bổ sung, trình cấp có thẩm quyền ký, ban hành sớm trong thời điểm tổ chức Hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện Luật HTX 2012.
Phó Thủ tướng cũng đề nghị Bộ Tài chính, các địa phương tập trung bố trí vốn vào Quỹ phát triển HTX để củng cố nguồn lực hỗ trợ cho lực lượng này trong thời gian tới.
Theo Thời báo kinh doanh
