Mô hình liên kết HTX-DN đã hình thành ba năm nay ở Yên Bái. Bằng sự tận tâm tư vấn và hỗ trợ của Liên minh HTX tỉnh, đến nay, ở Yên Bái đã định hình 4 chuỗi măng, quế, chè và gỗ rừng trồng. Tuy nhiên, phải luôn bám sát, lắng nghe mới tìm ra cách hỗ trợ tối ưu giúp HTX mở rộng và lan tỏa chuỗi giá trị sản phẩm.
Mới đây, Phó Chủ tịch Nguyễn Văn Thịnh dẫn đầu đoàn công tác Liên minh HTX Việt Nam cùng ông Đỗ Nhân Đạo, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Yên Bái, đã đi khảo sát ba đơn vị, gồm HTX quế 6/12 Đào Thịnh, HTX măng Kiên Thành cùng ở Trấn Yên và HTX chè Kiến Thuận ở Văn Chấn.
Cách nào khả thi hỗ trợ vốn HTX?
HTX 6/12 Đào Thịnh là “cái nôi” hợp tác của những cựu chiến binh, thành lập năm 2004. Đã ba năm nay, HTX đã rộng đường làm ăn hơn khi hợp danh với HTX Công Tâm để cùng ký liên kết với công ty An Thịnh Cường Phát (ở Văn Yên), nhằm phát triển chuỗi sản phẩm quế, một cây chủ lực có thể phát huy làm giàu trên vùng cao
Trước đây, HTX 6/12 chỉ tổ chức bóc vỏ, bán gỗ, cành, lá quế cho các cơ sở khác với giá rất rẻ. Khi hợp tác có trụ đỡ DN, HTX xây dựng trên 3.000m2 nhà xưởng với ba dây chuyền tinh dầu quế. Nhờ đó, HTX đã tận thu 100% số cành và lá quế, nâng giá trị cây quế lên gấp hai lần so với trước(!)
Theo Giám đốc HTX Nguyễn Văn Thắng, ai cũng mừng khi cây quế tận thu không bỏ cái gì. Chỉ tính hiệu quả chiết xuất tinh dầu, HTX chi đầu vào nguyên liệu 2.200 đồng/kg, bán tinh dầu 570.000 đồng/kg. Như năm 2015, HTX thu được 30 tấn tinh dầu quế và không đủ hàng để bán.
Khảo sát kỹ quy trình sản xuất HTX, Phó Chủ tịch Nguyễn Văn Thịnh ghi nhận tính hiệu quả đầu tư cây quế. Vấn đề quan tâm nhất hiện nay ở HTX 6/12, nếu mở rộng quy mô phải cần hỗ trợ vốn vay cho ba dự án, đó là nâng cấp dây chuyền tinh dầu quế lên công suất 30 tấn/năm, đầu tư mới thiết bị ép bánh lá quế thải và đầu tư thí điểm trồng mật độ dày 10ha rừng quế.
Song vấn đề lựa chọn dự án nào, nguồn vốn nào hỗ trợ HTX? Theo Liên minh HTX tỉnh và HTX 6/12 đề xuất, nên chăng Liên minh HTX Việt Nam “chấm” dự án thí điểm trồng dày 10ha rừng quế và đưa vào mục hỗ trợ HTX xây dựng mô hình thí điểm trồng rừng (không phải nhân rộng) trong chương trình nông thôn mới.
Bám sát kịp thời tư vấn HTX
Báo cáo với Đoàn công tác, ông Đỗ Văn Lừng, Giám đốc HTX chè Kiến Thuận (Văn Chấn), cho biết: HTX thành lập năm 2004, đến nay có 7 thành viên, 95 hộ trồng chè liên kết và hàng sản xuất ra luôn bán hết ngay. HTX tuy duy trì chuỗi giá trị chè đen quy mô nhỏ, nhưng quản trị chuẩn mực theo tiêu chí quốc tế RA (đề cao tiêu chí bảo vệ môi trường).
Sau khi tìm hiểu vùng trồng chè, thăm hai nhà xưởng và nhất là dây chuyền chè đen mới đầu tư 3 tỷ đồng nhờ vốn vay Liên minh HTX, Phó Chủ tịch Nguyễn Văn Thịnh phấn khởi trước sự ổn định chuỗi giá trị HTX khi liên kết với Unilver Việt Nam bao tiêu xuất khẩu.
Nhưng vấn đề HTX cần lưu ý nhất là phải mở rộng kết nạp thành viên để ổn định vùng nguyên liệu, sớm đăng ký bảo hộ thương hiệu mới đủ sức cạnh tranh thời hội nhập.
Trở lại huyện Trấn Yên, Đoàn công tác đến HTX Kiên Thành, đơn vị ra đời năm 2012 nhờ sự chăm lo đặc biệt của chính quyền xã trước nhu cầu hợp tác cấp thiết trong dân.
Phát hiện thực tế đó, sau khi đến HTX đầu năm nay, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Võ Kim Cự khẳng định với lãnh đạo Yên Bái “đã xuất hiện tính hợp tác trong dân, nên tỉnh cần có chính sách đặc thù khơi dậy và phát triển mô hình HTX…”
Theo Giám đốc HTX Trần Ngọc Sử, nhờ khởi xướng của Liên minh HTX tỉnh từ 3 năm trước, HTX Kiên Thành đã liên kết với công ty Yên Thành (Yên Bình), cùng xây dựng các chuỗi mũi nhọn là măng và gỗ.
Liên kết chuỗi đã làm tăng rõ sản lượng và doanh thu. Chỉ tính riêng măng và gỗ trong 9 tháng qua đã cho doanh thu gần 6,5 tỷ đồng, bảo đảm đời sống việc làm cho hàng ngàn nông dân vùng cao.
Khảo sát, phát hiện và từ đó kịp thời có giải pháp tư vấn hỗ trợ HTX nâng cấp chuỗi sản phẩm măng và gỗ. Theo cách làm đó, Phó Chủ tịch Nguyễn Văn Thịnh cho rằng cần sớm có kế hoạch giúp HTX Kiên Thành vay ưu đãi khoảng 1 tỷ đồng từ nguồn vốn quỹ hỗ trợ HTX, kịp đáp ứng dự án đầu tư lò hơi chế biến măng, bảo đảm tối ưu sản phẩm sạch và an toàn.
Đây là khoản HTX đầu tư rất phù hợp, vừa tăng sản lượng và chất lượng măng mùa cao điểm, tiếp đó vừa tận dụng quanh năm khi chuyển sang làm giàn sấy gỗ ván bóc rừng trồng.
Theo thời báo kinh doanh
